D i d g e   &   D o t s

Didge & Dots is een idee van Coen van Hall en Brigitte Eggens.  Zowel Brigitte als Coen zijn na hun verblijf in Australië bevangen door de aboriginal cultuur en diens kunsten, het maken van muziek en de bijzondere dottekeningen.

De Didge 

De didgeridoo is een magisch klinkend blaasinstrument van de Aboriginals. Het is één van de oudste blaasinstrumenten in de wereld. Een klein deel van Aboriginal Australië speelt didgeridoo. Vanuit het noorden van Australië verspreidde de didgeridoo zich naar de Kimberley’s (Noord West Australië) en het noorden van Queensland. En wordt voornamelijk gebruikt voor ceremonies, waarbij het instrument de zang en dans begeleiden. Het zekere bestaan van de didgeridoo gaat via berekeningen terug tot ca. 1500 jaar geleden. Langer is echter ook mogelijk. Het is een instrument met een gemiddelde lengte van ongeveer 1,20m tot 1,50m. Wanneer men het over een ‘echte’ didgeridoo (of Yidaki) heeft, is deze van eucalyptus hout, een hardhout-soort, welke in Australië veelvuldig voorkomt. Deze kleine boomstammen worden uitgehold door termieten. Mieren met sterke kaken, die zich een weg door de boomstam eten. Van origine wordt aangenomen dat de eerste didgeridoo van bamboe waren. Gezien ook de muurschilderingen, waarin de bespelers de didgeridoo met 1 hand bespelen en tegelijkertijd dansen. Een onmogelijkheid met een zware eucalyptus didgeridoo.

In de late jaren 80 verspreidde het instrument zich over de wereld. Elk land heeft zijn eigen didgeridoo virtuozen (zie voorbeelden filmpjes). De didgeridoo wordt in het westen gebruikt in verschillende muzikale stromingen. Van dance, pop, folk tot wereldmuziek. Daarnaast is het instrument ook populair bij de wat spirituelere mensen, die speciale waarden toekennen aan het instrument. Ook de gezondheidszorg heeft de didge ontdekt en wordt deze gebruikt om de weke delen achter in de mondholte te trainen, om zo snurk- en apneuklachten (ademstops in slaap) tegen te gaan. Zo is het CWZ ziekenhuis in Nijmegen vanaf 2009 intensief hiermee bezig en heeft Coen van Hall (Didge & Dots) daar het lesprogramma voor geschreven als ook de workshops aldaar gegeven.


Het geluid van de didgeridoo:
In tegenstelling met de trompet, blaas je de didgeridoo juist zacht aan. Het geluid is eenvoudig te maken. Je vormt met je lippen de letter ‘p’ en voor je het weet klinkt de drone, het typerend zoemende geluid.

Basistoon:

Het instrument kan ook percussief gespeeld worden. Het is dus ook een ritmisch instrument.

Ritmisch spel:

Daarnaast werkt het instrument, via het bespelen van het doorademen, ook rustgevend en volgens sommigen zelfs meditatief:

Voorbeeld:

 

De Dots

Dot painting (schilderen in stippen) is de traditionele teken- en schildertechniek van de Australische Aborigines. Gebeurde dit oorspronkelijk op rotsen, boomschors, personen of in het zand, vanaf het midden van de twintigste eeuw heeft deze kunstvorm een nieuwe impuls gekregen doordat men gebruik ging maken van moderne middelen zoals acrylverf en doek.

Dot painting wordt gebruikt om een verhaal te vertellen. Dit verhaal kan zijn oorsprong vinden in oude mythologische tijden, het heden of de toekomst, samenvallend in de droomtijd, het bijzondere en voor de westerse mens uiterst moeilijk te begrijpen tijdconcept van de aborigines.

Met behulp van een stokje, een takje van een boom of zelfs een satéprikker wordt de verf op de ondergrond aangebracht, nadat de omtrek van de afbeeldingen van het verhaal in ruwe schetsen is ingetekend.

Er worden veel symbolen gebruikt. Een cirkel duidt meestal een overnachtingsplaats aan. De letter U duidt op een mens. Is er een speer geschilderd naast deze U, dan is het een man, is er een "graafstok," dan is het een vrouw. De trektochten van mensen en dieren worden door lange lijnen weergegeven. De betekenis van een schilderij is het eigendom van de schilder. Slechts hij of zij kan het verhaal vertellen.

De belangrijkste categorie dot paintings wordt gebruikt voor de initiatieplechtigheden. Veel schilderijen van dit type worden verborgen gehouden en zijn bestempeld als heilig. Niet-Aboriginals mogen deze schilderijen absoluut niet aanschouwen. Inbreuk hierop wordt bestraft door de lokale oudsten.

Veel schilderijen worden nu haastig gemaakt om verkocht te worden aan handelaars die vanuit de grote steden de woestijn in trekken. Goede prijzen worden verkregen in de ateliers in de steden, zozeer dat op veel plaatsen dot painting een commerciële bezigheid is geworden